YAĞLI KARACİĞER SENDROMU

Yağlı karaciğer kanamalı sendromu (FLHS) ilk kez 1950’lerde çeşitli derecelerde kanama ile ilişkili olarak üretken tavukların karaciğerinde aşırı yağ olarak tanımlanmıştır.

-Yağlı karaciğer,

-karın boşluğunda yağ birikimi ve

-yumurta veriminde düşme ile karakterize bir hastalıktır.

-Yumurta tavuklarında yumurtaların küçülmesine ve

-birkaç gün içerisinde de yumurta veriminin %45 düşmesine ve

-sonrasında ölümlere neden olmaktadır.

Tavuklarda, özellikle kafeste yetiştirilen ve aşırı kaloriler, mikotoksinler, yetersizlik ve stres gibi karmaşık bir dizi sebeple ortaya çıkan bir durumdur.

Kanatlıların yüksek enerjili yemlerle beslenmesiyle ilişkili bu rahatsızlık en sık yaz dönemi boyunca görülür.

Sendromun ilk belirtisi sürüde ölümlerde artış görülmesidir, full üretimde olan kanatlılar soluk başlı bir şekilde ölü olarak bulunulurlar. Genelde ölüm oranı %5 e ulaşmaz. Yumurta üretiminde ani bir düşüş gözlenir. Tavuklar geniş renksiz bir ibik ve gerdanla beraber, aşırı kilolu olabilir. Ölü hayvanlarda karaciğerden kaynaklanan karın bölgesinde geniş bir kan birikmesi görülür ve sıklıkla karaciğerin de bir kısmını bu kan kaplar. Karaciğer genellikle genişlemiş, soluk ve parçalanabilir haldedir; parankima içince küçük hematomlarda olabilir. Bu hematomlar yeni ve koyu kırmızı ya da eski ve yeşil-kahverengi olabilir. Eğer aynı sürü hastalık boyunca ya da sonrasında incelenirse, klinik açıdan sağlıklı kanatlılarda da benzer hematomlar görülebilir. Geniş miktarda yağ karın boşluğunda ve iç organların etrafında görülür.Bir çok kanatlı aktif ovaryumlara sahiptir ve sıklıkla ovidukta yumurta vardır.

Mortalite oranı düşüktür, ölüm sebebi daha çok karaciğer yırtılması sonucu şekillenen iç kanamadır.

Kanamalar daha çok yumurtlama sırasında oluşur, tavuk yumurtlayabilmek için ıkınır, zaten büyümüş ve gevrek bir hal almış olan karaciğer de kolayca yırtılır. Yırtıklar büyük kan damarları üzerinde oluşursa, kanamaya bağlı ani ölümler görülür.

Yağlı karaciğer sendromunun tedavisi için bilinen bir yöntem yoktur ancak gelişimi uygulanan dengeli beslenme teknikleri ile engellenebilir.

Karın boşluğunda önemli miktarda yağ tespit edilir.

Korunma için tek başarılı yaklaşım, obezitenin katmanlarda azaltılmasıdır. E vitamini, vitamin B12 ve kolin klorür gibi lipotropik ajanların kullanımı da iyi sonuçlar verebilir. (VERMB KULLANILABİLİR) İÇME SUYUNA LİMON İLAVE EDİLMESİ VE YEMLEMEDE KISITLAMA TAVSİYE EDİLİR.  Isı stresinden ve kalıplanmış yemlerden kaçınılması da yardımcı olabilir.

-Karaciğer Fonksiyonlarını Düzenleyen Maddeler (  VİTAMİNO TOTAL  VE VERMB COMPLEX İÇERİSİNDE BULUNUR)

Kolin: Vitamin B4 olarak ta bilinir. Methionin ve betainden transmetilasyonla sentezlenir. Lipit metabolizması için esansiyel olan lesitinin yapısında bulunur. Hücre zarı yapısına katılır. Amino asit ve protein sentezinde rol alır. Safra kesesi, böbrek ve karaciğer fonksiyonları için gereklidir. Yağların karaciğerden mobilizasyonunda ve taşınmasında görevlidir. Karaciğerde yağlanmayı önler. Sinir uyarımlarının taşınması için gerekli olan asetilkolinin yapısına katılır. Myelin kılıf üzerinde koruyucu etkilidir. Metil donörüdür.

Bağırsak hareketlerini hızlandırır. Yüksek enerjili ve yüksek yağ içeren yemlerle beslenen hayvanların koline duydukları ihtiyaç daha fazladır, aynı şekilde civciv rasyonunda gereğinden fazla protein olması da koline olan gereksinimi arttırır. Yetersizliği yağlı karaciğer ve böbrek sendromuna neden olur, kanatlılarda perosis şekillenir, verim düşer, yumurta ağırlığı düşer ve çıkım kabiliyeti azalır. Böbreklerde nekrotik alanlar şekillenir.

Methionin: Yağların parçalanmasında rol alır. Karaciğer ve arterlerde yağ birikimini önler. Kas gelişimi açısından yaşamsal öneme sahiptir, adele zayıflığını önler. Myelinin yapısına katılan majör elementlerden biridir. Alerjik kimyasallara hassasiyetin giderilmesi yönünde ve osteoporoziste kullanımı önerilir. Kronik hepatitis olgularında kullanılır.

Lizin: Ribozomal proteinlerin sentezinde önemli rol oynar, bu nedenle eksikliğinde protein biyosentezinde zayıflıklarş ekillenir. Sindirim kanalından kalsiyum absorbsiyonunu ve vücutta kalsıyum depolanmasına yardımcı olur. Antikor, enzim ve hormon üretiminde yardımcıdır. Büyüme ve doku yenilenmesi için gereklidir. Herpes enfeksiyonlarının sağaltımında kullanılır Fazlalığında karaciğrde kolesterol sentezini uyarır. Diyetle yetersiz miktarda lizin alınması böbrek taşı ve daha birçok sağlık problemine neden olabilir. Protein biyosentezinde zayıflıklar görülür. Kalsiyum absorbsiyonu ve depolanması ile ilgili problemler ortaya çıkar.

Betain: Esansiyel bir amino asittir (Vit. B4 olarak bilinir). Osmoregülasyonda önemli rolü vardır, hücreler içindeki suyu dengeler. Betain, kas gelişimini olumlu yönde etkiler, özellikle de göğüs kası oluşumunu. Bağırsak epitelinin bütünlüğünü koruyarak koksidiyoz etkenlerinin etkisini azaltır ve kullanılan koksidiostatların etkinliğini arttırır. Kolin sentezi için gerekli olan transmetilasyonda, metil donör olarak görev alır. Vücudun su tutma kapasitesini arttırdığı için sıcaklık stresine karı direnç sağlar.

Sorbitol: Meyvelerin içinde bulunan bir tür lakzatiftir. Bazı gıdalar içinde tatlandırıcı olarak kullanılır. Kolesistokinin sekresyonunu arttırır ve intestinal geçişi aktive eder. Safra üretimini fizyolojik olarak stimüle eder. Toksinlerin eliminasyonu ve lipid birikiminin önlenmesinde rol oynar